Włoski jest językiem pełnym melodii i ekspresji, którym posługuje się ponad 85 milionów osób na całym świecie, nie tylko we Włoszech, ale także w częściach Szwajcarii, San Marino, Watykanie, a nawet w mniejszych społecznościach w Ameryce Południowej i Północnej. Jednym z pierwszych kroków w nauce każdego nowego języka jest opanowanie jego alfabetu, który jest fundamentem dla dalszych umiejętności. W dzisiejszym wpisie skupimy się również na podstawowych zasadach wymowy i poznamy włoski alfabet. Nauczysz się poprawnie wymawiać ulubione potrawy i napoje takie jak gnocchi czy latte macchiato.
Alfabet włoski – co musisz wiedzieć?
Porównując włoski alfabet z polskim, widzimy kilka istotnych różnic. Po pierwsze, włoski alfabet jest znacznie prostszy, składający się z zaledwie 21 liter. W przeciwieństwie do polskiego, gdzie alfabet ma 32 litery.
Najbardziej zauważalną różnicą jest brak kilku liter w włoskim alfabecie, które są obecne w polskim. W języku włoskim nie ma liter „J”, „K”, „W”, „X” i „Y”. Znajdziesz je tylko w zapożyczeniach z innych języków.
Każda litera ma przypisaną dość jednolitą wymowę, ale jak w każdym języku, występują pewne wyjątki i specjalne zasady, szczególnie przy kombinacjach liter, co może wpływać na sposób, w jaki są one wymawiane w różnych słowach. Wymowa liter może się różnić w zależności od ich położenia w słowie oraz od liter, które je otaczają.
Włoski jest językiem, który jest w znacznym stopniu fonetyczny, co oznacza, że słowa są zazwyczaj wymawiane tak, jak są napisane, co ułatwia naukę poprawnej wymowy.
Jeśli chcesz nauczyć się włoskiej wymowy oraz podstaw języka włoskiego, sprawdź mój kurs Włoski Start. Czeka na Ciebie nowoczesna platforma z lekcjami video, grami językowymi, fiszkami i wsparciem doświadczonej nauczycielki. Uczysz się gdzie i kiedy chcesz.
Poznaj włoski alfabet
| Litera | Wymowa | Przykładowe słowo | Polskie znaczenie słowa |
| A | a | amore | miłość |
| B | bi | bambino | dziecko |
| C | [cz] przed e, i | cena | kolacja |
| [k] przed a, o, u | casa | dom | |
| D | di | donna | kobieta |
| E | e | espresso | espresso |
| F | [effe] | famiglia | rodzina |
| G | [dż] przed e, i | gelato | lody |
| [g] przed a, o, u | gatto | kot | |
| H | accajako pierwsza litera w słowie jest nieme | hotel [czyt. otel] | hotel |
| I | i | isola | wyspa |
| L | [elle] | libro | książka |
| M | [emme] | mamma | mama |
| N | [enne] | notte | noc |
| O | o | oro | złoto |
| P | pi | pasta | makaron |
| Q | ku | quadro | obraz |
| R | [erre] | rosso | czerwony |
| S | [esse] | sole | słońce |
| T | ti | tempo | czas |
| U | u | uva | winogrona |
| V | vu | vino | wino |
| Z | [zeta] | zaino | plecak |
Wyjątki i ciekawostki alfabetu włoskiego
Włoski język, mimo iż jest w dużej mierze fonetyczny, posiada swoje wyjątki i specyficzne zasady, które mogą sprawiać trudność osobom uczącym się tego języka. Poniżej przedstawiam kilka kluczowych wyjątków i ciekawostek, które pomogą zrozumieć bardziej złożone aspekty wymowy oraz uniknąć typowych błędów.
1. Wymowa 'C’ i 'G’
Wymowa tych liter zależy od litery następującej po nich:
- C:
- Wymawiane jako [k] przed 'a’, 'o’, 'u’ (np. casa – dom, colore – kolor),
- Jako [cz] przed 'e’, 'i’ (np. cena – kolacja, cibo – jedzenie),
- Włoskie 'ch’ przed 'e’ lub 'i’ daje twardą wymowę [k] (np. chi – kto).
- G:
- Wymawiane jako [g] przed 'a’, 'o’, 'u’ (np. gatto – kot, gusto – smak),
- Jako [dż] przed 'e’, 'i’ (np. gelato – lody, giardino – ogróf),
- ’Gh’ przed 'e’ lub 'i’ daje twardą wymowę [g] (np. spaghetti – spaghetti).
2. Wymowa 'GNI’ oraz 'GLI’
- Z literą G musisz zapamiętać jeszcze dwa szczególne połączenia. „G” + n wymówimy jako [ń]. Jak w słowie, które być może kojarzysz: GNOCCHI. To ten rodzaj kluseczek ziemniaczanych. Często jednak spotykamy się z błędną wymową tego słowa, więc powtórz i zapamiętaj: GNOCCHI.
- „G” + li wymówimy jako [lj]. To dość trudny dźwięk. Zbliż środek języka do podniebienia. Łatwiej Ci będzie wymówić ten dźwięk poprawnie. Przykłady: TAGLIATELLE (to też rodzaj makaronu) Nie słyszymy tam żadnego G! TAGLIATELLE, LUGLIO (lipiec).
3. Nieme 'H’
- W języku włoskim 'H’ jest zawsze nieme, z wyjątkiem kiedy towarzyszy 'c’ lub 'g’ dla utwardzenia wymowy przed 'e’ i 'i’.
- Przykład: hotel wymawia się 'otel’, ale chicco wymawia się 'kikko’.
4. Wymowa 'S’ i 'Z’
- S może być wymawiane jako [s] lub [z]:
- [s] na początku słów, przed spółgłoską, lub po spółgłosce (np. stella – gwiazda, espresso – espresso),
- [z] między samogłoskami (np. rosa – róża).
- Z jako [dz] :
- Jako pierwsza litera w słowach takich jak zucchero (cukier).
Włoski alfabet – podsumowanie
Zrozumienie, jak poprawnie wymawiać litery i dźwięki włoskiego alfabetu, jest kluczowe dla osób, które chcą dobrze porozumiewać się po włosku. Poprawna wymowa jest bardzo ważna podczas nauki języków, a włoski, z jego melodyjnym brzmieniem, jest idealnym językiem do praktyki dla każdego miłośnika języków. Poprzez naukę tych zasad i regularne ćwiczenia można znacząco polepszyć swoją wymowę. Zachęcam do sprawdzenia innych wpisów na blogu o dniach tygodniach oraz podstawowych zwrotach.
